Kolejne zmiany w Kodeksie Pracy

W dniu 4 kwietnia opublikowano ustawę  z dnia 9 marca 2023 r.   zmieniającą Kodeks Pracy oraz niektóre inne ustawy. Ustawa ta implementuje dwie unijne dyrektywy tzw. work-life balance i dyrektywę rodzicielską. Wprowadzone zmiany wejdą w życie od 26 kwietnia 2023 r. O planowanych zmianach wspominaliśmy już we wpisach (Brak) zmiany w prawie pracy oraz Wypowiedzenie umowy na czas określony, a przyczyny wypowiedzenia.

CO SIĘ ZMIENI W KODEKSIE PRACY?
Najważniejszymi zmianami wprowadzonymi nowelizacją Kodeksu Pracy są:
1. Konieczność podania przyczyny wypowiedzenia lub o rozwiązania umowy o pracę na czas określony.
2.   Zmiana okresów trwania umowy na okres próbny:

•  1 miesiąc w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony krótszy niż 6 miesięcy;
•  2 miesiące w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony wynoszący co najmniej 6 miesięcy i krótszy niż 12 miesięcy;
• 3 miesiące w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony wynoszący co najmniej 12 miesięcy;

Wyjątkowo można wydłużyć wskazane powyżej okresy odpowiednio 1 i 2 miesięczne o maksymalnie 1 miesiąc, jeżeli jest to uzasadnione rodzajem pracy.
3. Brak możliwości zawarcia umowy na okres próbny po upływie 3 lat od rozwiązania lub wygaśnięcia uprzedniej umowy o pracę u tego samego pracodawcy.
4. Brak możliwości zakazania pracownikowi jednoczesnego pozostawania w stosunku pracy z innym pracodawcą lub jednoczesnego pozostawania w stosunku prawnym będącym podstawą świadczenia pracy innym niż stosunek pracy. Regulacja ta nie ma jednak wpływu na zawarty między stronami zakaz konkurencji.
5. Rozszerzenie obowiązków informacyjnych w zakresie warunków zatrudnienia m. in. o informację o szkoleniach zapewnianych przez pracodawcę czy o długości płatnego urlopu przysługującego pracownikowi oraz możliwość przekazania tych warunków w formie elektronicznej.
6. Możliwość występowania pracownika raz w roku z wnioskiem do pracodawcy o zmianę rodzaju umowy o pracę na umowę o pracę na czas nieokreślony lub o bardziej przewidywalne i bezpieczne warunki pracy, w tym polegające na zmianie rodzaju pracy lub zatrudnieniu w pełnym wymiarze czasu pracy. Pracodawca będzie miał obowiązek odpowiedzieć na ten wniosek oraz uzasadnić swoje stanowisko. Dodatkowo Pracodawca jest obowiązany informować pracowników o:

•  możliwości zatrudnienia w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy;
• możliwości awansu;
•  wolnych stanowiskach pracy.

7. Możliwość składania części wniosków pracowniczych  również w formie elektronicznej (w miejsce formy pisemnej).
8.  Możliwość zwolnienia od pracy w wymiarze 2 dni albo 16 godzin, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia w wysokości połowy wynagrodzenia z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli jest niezbędna natychmiastowa obecność pracownika.
9. Prawo pracownika do bezpłatnego urlopu opiekuńczego w wymiarze 5 dni w ciągu roku w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia osobie będącej członkiem rodziny lub zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych.
10. Wydłużenie terminów urlopów rodzicielskich.
11. Nadanie uprawnienia pracownikowi wychowującemu dziecko do 8 roku życia uprzedniego wyrażenia zgody na godziny nadliczbowe, pracę w porze nocnej, system przerywanego czasu pracy czy delegację poza stałe miejsce wykonywania pracy. Uprzednio uprawnienie te mieli pracownicy wychowujący dziecko do 4 roku życia.
12. Uniezależnienie prawa do urlopu rodzicielskiego od pozostawania matki dziecka w zatrudnieniu (ubezpieczeniu) w dniu porodu.
13. Wprowadzenie w ramach wymiaru urlopu rodzicielskiego nieprzenoszalnej części tego urlopu w wymiarze do 9 tygodni dla każdego z rodziców.
14. Skrócenie okresu, w którym będzie możliwe skorzystanie z urlopu ojcowskiego z 24 do 12 miesięcy od dnia urodzenia dziecka.
15. Uprawnienie pracownika po zakończeniu urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego, urlopu ojcowskiego oraz urlopu wychowawczego do dopuszczenia do pracy na to samo stanowisko, ewentualnie na stanowisko równorzędne z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu na warunkach nie mniej korzystnych od tych, które obowiązywałyby, gdyby pracownik nie korzystał z urlopu.
16. Uprawnienie pracownika wychowującego dziecko, do ukończenia przez nie 8 roku życia, do złożenia wniosku o zastosowanie do niego elastycznej organizacji pracy tj. pracy zdalnej, elastycznego rozkładu czasu pracy (ruchomego czasu pracy, indywidualnego rozkładu czasu pracy, weekendowego systemu czasu pracy, systemu skróconego tygodnia pracy i przerywanego czasu pracy) oraz pracy w niepełnym wymiarze czasu.
17. Prawo pracownika do nieodpłatnego i wliczanego do czasu pracy szkolenia niezbędnego do wykonywania określonego rodzaju pracy lub na określonym stanowisku, jeżeli prawo do takiego szkolenia wynika z postanowień układu zbiorowego pracy lub z innego porozumienia zbiorowego lub z regulaminu albo z przepisów prawa pracy.